Aan de slag met Cliënten Vertegenwoordigen: het smeden van een bondgenootschap tussen Cliëntenraad en management

In vrijwel ieder verpleeg- of verzorgingshuis willen de vertegenwoordigers van de bewoners/cliënten samen met het management en medewerkers aan de slag om het voor de cliënt zo goed en aangenaam mogelijk te maken. Maar vaak wordt geworsteld met de structuur van het overleg, de onderwerpen die aan de orde moeten komen, het systeem waarin geopereerd moet worden e.d.

Het project Cliënten Vertegenwoordigen kan die worsteling beëindigen door er als cliëntenraad en management/medewerkers aan deel te nemen.

Een traject Cliënten Vertegenwoordigen ziet er volgt uit:

In de eerste plaats geven zowel cliëntenraad als locatiemanagement aan dat zij aan het traject willen beginnen om de onderlinge samenwerking te smeden of te verbeteren tot een bondgenootschap.

Daarna volgt een startgesprek. Afhankelijk van de wens van de deelnemers is dit een gezamenlijk gesprek met cliëntenraad en management of het zijn twee afzonderlijke gesprekken. Dat wordt aan de beoordeling van de deelnemers zelf overgelaten. Het heeft natuurlijk ook te maken met hoever men al met elkaar is in de samenwerking: soms zijn de mensen nieuw en moet de samenwerking nog worden gesmeed. Elders is de samenwerking verstoord (geweest) en heeft deze een nieuwe impuls nodig. Op andere plekken loopt de onderlinge samenwerking goed, maar wordt inhoudelijke verdieping gezocht. In het startgesprek wordt bepaald wat de specifieke situatie is en wat de wensen zijn. Er wordt uitleg gegeven over het traject en de spelregels die worden gehanteerd. In een verslag respectievelijk verslagen, worden de afspraken vastgelegd.

Er volgens dan twee groepsgesprekken: een met de leden van de cliëntenraad en een met het locatiemanagement en medewerkers. In die gesprekken wordt aandacht besteed aan de structuur en cultuur van het overleg tussen cliëntenraad en management/medewerkers. Maar dat is slechts een relatief klein onderdeel. De inhoud wordt centraal gesteld en daarmee de bewoner. We gaan uit van het inhoudelijk bondgenootschap ten dienste van de bewoner, zoals weergegeven in deze figuur:

Stap voor stap lopen we de carrière van de bewoner na: van de thuissituatie voor het verpleeg- of verzorgingshuis tot het afscheid, meestal door het overlijden, en daarna. Telkens wordt gekeken wat goed gaat en wat beter kan, fase voor fase. En dat gebeurt dus afzonderlijk met de leden van de cliëntenraad en met een vertegenwoordiging van management en medewerkers. Van deze groepsgesprekken wordt een samenvattend verslag gemaakt dat aan de gespreksdeelnemers ter goedkeuring wordt voorgelegd. Zijn zij het er mee eens dan wordt verslag ook ter beschikking gesteld aan de andere groep. De verslagen worden dus uitgewisseld.

De uitgewisselde verslagen vormen de basis voor een gezamenlijk gesprek tussen cliëntenraad en management/medewerkers. In dat gesprek wordt de Waarde-volle Zorg en Thuis Voelen agenda met elkaar opgesteld. Deze agenda vormt de inhoudelijke leidraad voor het onderlinge bondgenootschap in belang van de bewoners. De toekomstige samenwerking kan met deze agenda concreet, inhoudelijk worden ingevuld.

Zo’n maand of vier-vijf na het vaststellen van de gezamenlijke Waarde-volle Zorg en Thuis Voelen agenda wordt er weer contact opgenomen om te bezien of alles loopt zoals gesproken. Een moment van evaluatie.

Stand van zaken juli 2018

Het traject is inmiddels doorlopen met:

De Hullen, Roden
St. Jozef, Wervershoof
Spaar en Hout, Haarlem
Brentano, Amstelveen
St. Jozef, Leeuwarden
Waalstaete, Arnhem
Viattence, Epe
Liesbosch/Eikenbosch, Breda
Gerardus Majella, Mijdrecht

Anton De Komplein, Amsterdam
Het Kodal, Nunspeet
De Posten, Enschede
Zorggroep Groningen, Groningen
Greunshiem, Leeuwarden
Rehoboth, Wapenveld
Zorggroep Amsterdam Oost, Amsterdam
WZUVeluwe, Nunspeet

Stuurgroep

Aan het project is een stuurgroep verbonden bestaande uit de volgende personen:

Dhr. A.G. Pomp, namens Ministerie van VWS, voorzitter
Mevr. M. Hommes, bestuurder zorggroep Groningen, namens ActiZ;
Mevr. M  Pietersz, ondersteuner cliëntenraden AxionContinu;
Mevr. M. Biasics-van der Horst, voorzitter Netwerk Cliëntenraden Zorg;
Dhr. M. Laterveer, coördinator LOC, Zeggenschap in zorg;
Dhr. H. Buijing, bestuurder Branchevereniging BTN;